We wtorek (16 września) władze Tajwanu zaprezentowały nową wersję podręcznika obrony cywilnej – prostszą, bardziej przejrzystą i dostosowaną do potrzeb zwykłych obywateli. Dokument podkreśla pilną konieczność wzmocnienia przygotowań ludności cywilnej na wypadek inwazji ze strony Chin.

Podręcznik został opracowany przez Agencję Powszechnej Mobilizacji Obronnej i zawiera listy kontrolne, pytania pomocnicze oraz praktyczne wskazówki dotyczące planowania działań kryzysowych – od scenariusza wojny po klęski żywiołowe na sejsmicznie aktywnej wyspie.

– Od początku wojny rosyjsko-ukraińskiej poczuliśmy, że musimy przekazać obywatelom znacznie więcej informacji – wyjaśnia Shen Wei-chih, dyrektor agencji. – Nowa edycja „Podręcznika Obrony Narodowej” ma zwiększać świadomość kryzysową i uczyć podstaw samoobrony.

Obrona cywilna wobec rosnącego zagrożenia ze strony Chin

Tajwan, demokratyczna wyspa położona u wybrzeży Chin, od dekad jest uznawany przez Pekin za część swojego terytorium. W ostatnich latach napięcia między oboma stronami gwałtownie wzrosły – zerwano oficjalne kanały komunikacji, a armia Chińskiej Republiki Ludowej niemal codziennie wysyła w stronę wyspy samoloty bojowe i okręty wojenne.

Według ministerstwa obrony Tajwanu, tylko w ciągu dwóch dni armia chińska skierowała ku wyspie 24 myśliwce, drony i samoloty wsparcia, a na wodach w pobliżu operowało 11 jednostek marynarki oraz sześć innych okrętów. Wśród ćwiczeń regularnie pojawiają się symulacje blokady Tajwanu.

Władze w Tajpej, pod przewodnictwem prezydenta Lai Ching-te z Demokratycznej Partii Postępowej, coraz mocniej akcentują rolę społeczeństwa w obronie kraju przed potencjalną agresją.

Podręcznik: listy kontrolne i scenariusze zagrożeń

Nowa, 36-stronicowa broszura (dwujęzyczna, także w wersji pdf) zawiera m.in. szczegółowe listy tego, co powinno znaleźć się w plecaku ewakuacyjnym (ang. Go Bag), oraz praktyczne wskazówki na wypadek różnych zagrożeń. Punkty racjonowania/dystrybucji zapasów awaryjnych można znaleźć na mapach offline aplikacji. Wyjaśnia, jak rozpoznawać sygnały alarmowe – zarówno nalotowe, jak i ostrzegające przed tsunami. Zawiera liczne kody QR, aby czytelnik mógł rozszerzyć wiedzę z danego zakresu np. udzielania pierwszej pomocy. Nowy przewodnik zawiera również sekcję zachęcającą ludzi do szczerej rozmowy z dziećmi na temat zagrożenia wojną, angażowania ich w przygotowywanie toreb ewakuacyjnych, uczenia ich rozpoznawania dezinformacji i pomagania im w łagodzeniu niepokoju związanego z wojną.

Co ciekawe, podręcznik wskazuje również na potencjalne zagrożenia dla bezpieczeństwa związane z chińskimi urządzeniami technologicznymi, takimi jak aparaty fotograficzne, kamery i aplikacje mobilne, w tym chińska sztuczna inteligencja DeepSeek oraz platformy społecznościowe WeChat i TikTok. „W czasach kryzysu urządzenia te mogą zostać wykorzystane przez wroga” – dodano.

Wersja internetowa podręcznika prowadzi do aplikacji pokazujących lokalizacje schronów oraz do filmów instruktażowych. Rekomendacje obejmują także przygotowanie zapasów wody pitnej, śpiworów, płaszczy przeciwdeszczowych oraz tygodniowych rezerw żywności w puszkach, środków higienicznych czy karmy dla zwierząt.

W części dotyczącej działań militarnych ostrzega się przed groźbą „nieprzyjaznych aktorów” – np. ćwiczeń z użyciem ostrej amunicji w pobliżu wyspy lub jednostronnego wprowadzenia stref zakazu lotów pod pretekstem manewrów wojskowych.

Lista kontrolna plecaka (torby) ewakuacyjnej

Prościej i bardziej zrozumiale

Jak podkreśla ppłk Chiao Fu-chun, rzecznik Ministerstwa Obrony, nowe wydanie miało przede wszystkim uprościć przekaz. – Korzystaliśmy z doświadczeń Francji, Szwecji i Norwegii, a po wielu rundach konsultacji z ekspertami opracowaliśmy podręcznik w formie prostych tekstów i ilustracji, dzięki czemu mogą z niego korzystać osoby w każdym wieku. Całość wpisuje się w szerszy trend społeczny na Tajwanie, gdzie rośnie świadomość, że w przypadku konfliktu każdy obywatel będzie musiał odegrać określoną rolę.

Zaleca się, aby zawsze przechowywać w domu zapas artykułów pierwszej potrzeby na tydzień (podobnie jak w krajach skandynawskich), a nie tylko trzy dni, jak zaleca naiwnie polska wersja broszury!

Akademia Kuma

Dodatkowo, tajwańskie organizacje pozarządowe od kilku lat rozwijają własne inicjatywy. Puma Shen, założyciel NGO Akademii Kuma, uruchomił kursy obrony cywilnej, które wsparł finansowo przedsiębiorca Robert Tsao. Założona w 2021 roku Akademia Kuma jest jedną z najbardziej znanych cywilnych organizacji non-profit zajmujących się obronnością na Tajwanie i kluczowym graczem w oddolnym ruchu na rzecz gotowości. Jest częścią szerszej sieci, która oferuje wszystko, od pierwszej pomocy i odporności na dezinformację po ewakuację i planowanie bezpieczeństwa cyfrowego.

Tam z kolei, obywateli stara się przekonać, że każda sytuacja kryzysowa jest inna, ale podczas zdarzeń na dużą skalę służby publiczne nie są/będą w stanie szybko pomóc wszystkim. Jeśli poszczególne osoby są w stanie utrzymać się przez pierwsze chaotyczne dni, poprawia się stabilność społeczna. Biorąc jednak pod uwagę zagrożenia militarne dla Tajwanu, w czasie wojny funkcje rządowe, logistyczne i gospodarcze mogą ulec częściowemu załamaniu, co będzie wymagało odbudowy struktur. Dlatego też bardziej rozsądnym punktem odniesienia dla posiadania zapasów awaryjnych może być okres trzech tygodni. Niezależnie od tego, utrzymywanie odpowiednich zapasów żywności w domu jest istotnym elementem zwiększania odporności społecznej. W sytuacjach kryzysowych najważniejsza jest samowystarczalność i wzajemna pomoc.

Kuma koncentruje się raczej na przygotowaniu ludności cywilnej i gotowości wojennej niż na szkoleniu bojowym. Mimo to jej rosnące znaczenie i misja przygotowania ludności cywilnej na sytuacje kryzysowe sprawiły, że stała się ona jednym z celów politycznych Pekinu.

Źródło: apnews.com | prepare.mnd.gov.tw | www.reuters.com